آمریکا و غرب همواره تلاش کرده و می کنند تا حملات روسیه علیه داعش در سوریه را نامشروع جلوه داده و آن را ناشی از دشمنی و کینه توزی نمایش دهند. درست در مقابل این دیدگاه، دیدگاه دیگری نیز وجود دارد؛ محور چهارگانه ایران، روسیه، عراق و سوریه در مقابل، معتقدند که دخالت نظامی مسکو در سوریه با هماهنگی کامل دولت این کشور بوده و هدف اصلی آن ریشه کن کردن کامل گروه های تروریستی ـ تکفیری و در نهایت سوق دادن امور به سمت راهکارهای سیاسی برای حل بحران سوریه است.
اعضای محور چهارگانه معتقدند که گروه های تکفیری در سوریه ـ هر چند تحت عناوین مختلف باشند ـ تنها یک هدف را دنبال می کنند و آن چیزی جز قتل و غارت شهروندان سوری و تجزیه این کشور نیست. بنابر این اعضای این محور بر این باورند که حملات روسیه به مواضع داعش در سوریه زمینه را برای آغاز مذاکرات جدی سوری-سوری فراهم می کند، زیرا نابودی گروه های تکفیری در سوریه که در واقع دست راست استعمارگران غربی هستند، مقدمه تحقق این مهم است.
مخالفان به اصطلاح معتدل یا صلح طلب از دیدگاه آمریکا و غرب
رسانه های وابسته به کشورهای غربی و آمریکا در طول شبانه روز با دنبال کردن یک خط خبری مغرضانه اینگونه به افکار عمومی جهانیان القا می کنند که دخالت نظامی روسیه در سوریه موجب تشدید ناامنی در این کشور شده و تحقق راه حل سیاسی در آن را با مخاطره جدی مواجه ساخته است. این ادعای رسانه های غربی در حالی صورت می گیرد که مقامات روسی بارها اعلام کرده اند با وجود گذشت سه سال از حملات ائتلاف بین المللی ضد داعش در عراق و سوریه، این گروه تروریستی-تکفیری در این دو کشور قدرت بیشتری یافته است.
تحلیلگران سیاسی منطقه ای بر این باورند که حملات ائتلاف ضد داعش در سوریه نه تنها برای تضعیف داعش صورت نگرفته، بلکه هدف اصلی آن حمایت از این گروه تروریستی و فراهم کردن زمینه برای پیشروی بیشتر آن بوده است. آنها معتقدند ناامید کننده بودن نتیجه این حملات، روسیه را بر آن داشت تا با اتخاذ موضعی قاطعانه در مقابل آمریکا ایستاده و از تنها متحد منطقه ای خود ـ این‌بار با دخالت نظامی ـ به صورت تمام قد دفاع کند.
اختلاف میان روسیه و آمریکا آنجا آشکار می شود که مسکو تمامی گروه های حامل سلاح از جمله جبهه النصره و ارتش آزاد را عامل تخریب و ترور می داند؛ در حالی که واشنگتن جبهه النصره و ارتش آزاد را بر خلاف داعش در لیست گروه های به اصطلاح صلح طلب و معتدل طبقه بندی می کند. مقامات روسی بر این باورند که برنامه و اهداف تمامی گروه های حامل سلاح در سوریه یکی است و آن ایجاد هرج و مرج و تجزیه سوریه است. به اعتقاد مسکو هیچ تفاوتی میان داعش، جبهه النصره و ارتش آزاد و دیگر گروه های مسلح در سوریه وجود ندارد؛ این دیدگاهی است که واشنگتن به شدت با آن مخالف است.
تردیدی نیست که ادعای آمریکا و غرب مبنی بر معتدل بودن جبهه النصره و ارتش آزاد کاملا بی اساس است، چرا که در زمان آغاز بحران سوریه یعنی پنج سال پیش داعش وجود خارجی در این کشور نداشته و در سال ۲۰۱۳ یعنی دو سال پیش در سوریه اعلام موجودیت کرد. این در حالی است که در دو سال اول بحران سوریه و کشیده شدن آن به هرج و مرج و درگیری های نظامی گروه های چون جبهه النصره و ارتش آزاد در میدان حضور داشتند و می توان گفت که هجمه گسترده آمریکا و غرب به سوریه طی دو سال اول بحران از طریق همین گروه ها اتفاق افتاد. در این دو سال سوریه آبستن حوادث گوناگونی بود که در نتیجه آن ده ها غیرنظامی بی گناه به خاک و خون کشیده شدند. بنابراین، ادعای آمریکاییها مبنی بر معتدل بودن گروه هایی نظیر ارتش آزاد و جبهه النصره تنها با هدف فرافکنی و توجیه حمایت های مالی و تسلیحاتی گسترده از آنها صورت می گیرد.
علت انتقادات شدید آمریکا از همکاریهای نظامی روسیه و سوریه چیست؟
با توجه به این مسائل مشخص است که هسته اصلی اختلافات میان آمریکا و روسیه در زمینه دخالت نظامی مسکو در سوریه در چه مسأله ای نهفته است. تحولات میدانی در سوریه به خوبی نشان می دهد که داعش با حمایت های گسترده آمریکا، در مقایسه با دیگر گروه های تکفیری، بدترین اقدامات تروریستی را علیه مردم سوریه انجام داده است. بر همین اساس، آمریکا و غرب که در ظاهر خود را در قامت مبارزان با تروریسم نشان می دهند، در حقیقت دو شرط اصلی را برای مبارزه با تکفیریها در سوریه نصب العین خود قرار داده و می دهند؛
۱ـ در هرگونه مبارزه با تروریسم در سوریه تنها داعش باید هدف قرار گرفته شود.
۲ ـ تمامی حملات به دیگر گرو های تکفیری باید به گونه ای باشد که موجب تضعیف آنها نشود. یکی از مهم ترین دلایلی که موجب شده تا آمریکا تنها قائل به هدف قرار دادن داعش در سوریه باشد، حمایت های گسترده مالی و تسلیحاتی از این گروه تروریستی به ویژه از سوی دولت ترکیه است.
در واقع کاخ سفید در شرایط کنونی به دنبال این است که تاحدودی از قدرت توسعه طلبانه داعش بکاهد؛ قدرتی که دیگر گروه های تروریستی در سوریه از آن برخوردار نیستند و همین مسأله باعث شده تا مطیع محض اوامر صادره از سوی واشنگتن باشند. با این وجود، جنگنده های روسی از همان بدو آغاز عملیات نظامی علیه تکفیریها در سوریه، تمامی گروه های حامل سلاح در این کشور را هدف قرار داده و می دهند و رسما نیز اعلام کرده اند که هیچ تفاوتی میان داعش و دیگری گروه های تکفیری قائل نیستند.
از سوی دیگر، دولت های غربی و آمریکایی ها معتقدند که همکاری های گسترده روسیه و سوریه برای ضربه زدن به ریشه تروریسم در این کشور از یک سو و سخن گفتن از تأسیس یک مرکز اطلاعات مشترک میان روسیه، ایران، عراق و سوریه از سوی دیگر با منافع غربی ـ آمریکایی در تعارض کامل بوده و استحکام یافتن این همکاری ها و مراکز اطلاعات مشترک موجب تقویت بیش از پیش محور مقاومت در منطقه می شود.
انتقادات داخلی در آمریکا از سیاست های اوباما در سوریه
در مقابل انتقادات گسترده مقامات آمریکایی از دخالت های نظامی روسیه در سوریه، انتقادات داخلی نسبت به سیاست های باراک اوباما در سوریه نیز وجود دارد. برخی از اعضای مجلس نمایندگان آمریکا و همچنین بعضی از تحلیلگران و سیاستمداران آمریکایی به سیاست های رئیس جمهوری این کشور در سوریه به شدت معترض بوده و به آن انتقادات شدید وارد می آورند.
تحلیلگران آمریکایی هنگامی که به کنکاش دخالت های آمریکا در سوریه می پردازند، اقدام واشنگتن در اشغال افغانستان و سپس عراق را یادآوری می کنند و بر این باورند که نتایج منفی حملات نظامی به این دو کشور همچنان دامن‌گیر کشورشان است. آنها بر این باورند که سناریو سوریه همان سناریوی کاملا اشتباهی است که در عراق و افغانستان پیاده شد و در نهایت نیز بی نتیجه ماند.
